Tekens bij letters

  1. Home
  2. /
  3. Spelling
  4. /
  5. Tekens bij letters

uitleg
  • Uitleg

Liggend streepje (-) en trema ( ë )

Hoofdregel
Als het eerste deel van een samenstelling eindigt op een klinker en het tweede deel begint met een klinker, zet je een streepje om te voorkomen dat die twee klinkers samen 1 klank vormen.
Woorden die eindigen op -achtig krijgen een streepje.

Voorbeelden:

  • auto-ongeluk
  • radio-omroep
  • na-apen.
  • zebra-achtig

Uitzonderingen
Als het woord geen samenstelling is, gebruik je een trema.
In cijfers en getallen gebruik je een trema.
NB Latijnse en Franse woorden die eindigen op -ei, -eus, -eum, en -ien krijgen geen trema.

Voorbeelden:

  • poëzie
  • zeeën
  • coördinatie
  • financiën. 
  • tweeënvijftig
  • drieëntachtig
  • museum
  • opticien
  • petroleum.

Liggend streepje (-)

Een liggend streepje gebruik je om:

  • af te breken
  • Als een woord niet meer op een regel kan, gebruik je het streepje om af te breken.
  • Een woord mag je alleen afbreken aan het einde van een lettergreep.
  • te scheiden
  • Om te voorkomen dat er uitspraakproblemen ontstaan, gebruik je een streepje als scheidingsteken: zee-eend, zo-even en gedachte-experiment.
  • en te koppelen

Het koppelteken gebruik je:

  • In namen van getrouwde mensen: de heer/mevrouw Jansen-van Kempen
  • Na voorvoegsels als: adjunct-, non-, niet-, oud- en s(S)int adjunct-commies, non-actief, niet-roker, oud-ambassadeur, sint-bernard
  • In samengestelde aardrijkskundige namen: Noord-Hollands, Zuid- Amerikaans, Noordoost- Duitsland, Noord-Brabant
  • In samenstellingen van symbolen en afkortingen: 65-jarige, tv-toestel, ?-teken
  • In samenstellingen waarvan de beide delen gelijkwaardig zijn: minister-president, rooms-katholiek
  • Na Griekse en Latijnse voorvoegsels komt geen koppelteken: locoburgemeester, vicepremier, antiautoritair, coassistenten
  • Maar: co-ouderschap en re-integreren (klinkerbotsing)

Apostrof

Een apostrof gebruik je:

  • As je letter(s) weglaat: ‘s nachts,’t fokschaap
  • Om een verkeerde uitspraak te voorkomen: auto’s. piano’s,alinea’s
  • In een tweede naamval die eindigt op een sisklank: Floris’ schrift, Beatrix’ verjaardag, Mulisch’ boek
  • In bepaalde combinaties van letters: NEC’er, AOW’er, KPN’er en vwo’er (maar het is havoër)

video
  • Video - het liggend streepje

video
  • Video - het trema

video
  • Video - de apostrof

oefening
  • Oefening 1  
  • trema's

oefening
  • Oefening 2  
  • trema's en apostrof

oefening
  • Oefening 3
  • Accent, trema en apostrof

oefening
  • Oefening 4  
  • Woorden afbreken

Diakritische tekens
Start met oefenen
Woordenschat
Start met oefenen

CambiumNed op Learnbeat

Gebruik de beste oefensite voor het vak Nederlands nu ook in de klas!

Bekijk Learnbeat