Fictie, non-fictie, literatuur en lectuur

 

Fictie en non-fictie

Non–fictionele teksten verwijzen naar zaken die betrekking hebben op de werkelijkheid. In dit soort teksten verwacht men als lezer dat de schrijver zich aan de feiten houdt en de waarheid schrijft. Onder “werkelijkheid” verstaan we in  dit verband dat wat de maker als werkelijkheid beschouwt.
Non-fictie is er om informatie over te dragen. Zo zal een historische roman, die toch enigszins op de werkelijkheid betrekking heeft tot de fictie worden gerekend, terwijl een geschiedenisboek waarin ook onzekerheden staan bij de non-fictie wordt ingedeeld.
Onder echte non-fictie vallen algemene informatieve boeken (woordenboeken, wetenschappelijke werken, studieboeken en reisgidsen) en verslagen van gebeurtenissen in een krant, tijdschrift, op een nieuwssite of een artikel op Wikipedia.

Andere teksten rekenen we tot de fictie. Fictie is een verhaal of tekst, dat/die niet op de werkelijkheid is gebaseerd. Het wordt geschreven vanuit de fantasie van de schrijver. Als we de roman fictie noemen, dan bedoelen we hiermee dat de belangrijkste elementen in de tekst fictief (verzonnen) zijn. De schrijver van fictie neemt de werkelijkheid wel als uitgangspunt maar verzint er dingen bij of laat personen of gebeurtenissen weg. In fictionele teksten bepaalt de schrijver wat werkelijkheid is en staat de verbeelding centraal.
Onder fictie vallen horrorverhalen, romans, verhalen, gedichten, toneelstukken, fantasyboeken, sprookjes en strips.

Oefening

 

 

Lectuur en literatuur

De grens tussen wat “literatuur” en wat “lectuur” genoemd mag worden, is niet altijd duidelijk. Sommigen bepalen het negatief: alles wat niet tot de literatuur wordt gerekend, is lectuur. Literatuur wordt in ieder geval tot de kunst gerekend, lectuur niet. Literaire schrijvers krijgen over het algemeen meer artistieke erkenning  Het oordeel van kenners en recensenten speelt hierbij een belangrijke rol. Lectuur en literatuur zijn in ieder geval bedoeld om te lezen.

Hieronder een aantal punten waarop je  moet letten als je het het verschil tussen lectuur en literatuur wil aangeven.

  • Lectuur heeft over het algemeen minder diepgangen is nogal voorspelbaar. Je weet als lezer al snel hoe het verhaal zich zal ontwikkelen, literatuur is unieker.
  • Het taalgebruikis in lectuur nogal eenvoudig en minder natuurlijk en origineel dan in literatuur.
  • Een literair werk vertoont meer samenhangen de gebeurtenissen hangen niet ,zoals in lectuur vaak het geval is, als los zand aan elkaar.
  • De personagesvertonen in literaire werken een ontwikkeling en zijn minder types.
  • In de literatuur zullen de personages minder handelen volgens vaste rolpatronen.
  • Lectuur zal vaak een happy endhebben en de open plekken zullen ingevuld zijn aan het eind van het boek. Een literair werk heeft vaker een open einde.
  • Literaire werken zullen vaker maatschappijkritischzijn Lectuur is veel meer volgens de algemeen heersende maatschappelijke moraal geschreven.
  • Literaire werken zijn vaker onderwerp van onderzoeken literaire toneelstukken 
    Bij lectuur gaat het vaak om wat de lezer wil horen en bij literatuur zal de schrijver de lezer willen laten nadenken.

Oefening